De gemoederen over wat wel of juist niet duurzaam is, kunnen hoog oplopen en zijn vaak inzet van felle discussies tussen voor- en tegenstanders van een bepaalde visie. Doe de test en ontdek aan de hand van drie vragen binnen 45 seconden welke weg jij prefereert voor een duurzame landbouw.
Grofweg kunnen er in die visies twee dimensies worden onderscheiden, namelijk die van behoud-innovatie en scheiding-verweving.
Dimensie 1: behoud of innovatie?
Deze dimensie wordt prachtig verwoord in het boek “De tovenaar en de profeet” van Charles Mann, waarbij de tovenaar de innovatiedenker is en de profeet behoud of “terug naar vroeger” predikt. Innovatiedenkers kenmerken zich door termen als “vernieuwing”, terwijl behouders te herkennen zijn aan uitspraken als “de landbouw is te ver doorgeschoten” en “we moeten weer in harmonie leven met de natuur”.
Dimensie 2: scheiding of verweving?
Deze dimensie wordt ook wel het “land sharing versus land sparing” dilemma genoemd. Wat is beter: landbouw met of juist naast de natuur? Of anders verwoord: overal een beetje natuur, maar dan wel lagere opbrengst en uitbreiding van landbouwareaal, of landbouw geconcentreerd op één plek en natuur op een andere plek? De eerste categorie kenmerkt zich door termen als “natuurinclusief”. De tweede categorie kan herkend worden in woorden als “duurzame intensivering”. Veel maatschappelijke organisaties zijn actief op het gebied van verweving, terwijl bedrijven zich vaak richten op het scheiden van functies. Beide partijen kunnen zich daarbij beroepen op duurzaamheid omdat de verwevers overal een zekere mate van natuur zien, terwijl scheiders ruimte zien voor ‘echte’ natuur, d.w.z. zonder landbouw.
Moderne inputs
Met deze twee dimensies kunnen nog niet alle discussies over duurzaamheid en landbouw geduid worden. Er blijkt nog een bepalende factor te zijn, namelijk het gebruik van niet-natuurlijke producten zoals kunstmest, plastic en gewasbeschermingsmiddelen. De producten die met deze middelen zijn geproduceerd hebben vaak een lagere milieudruk per kg product, maar kunnen een hogere milieudruk per hectare hebben. Voor sommige mensen is het gebruik van deze producten per definitie niet duurzaam omdat ze niet in de natuur voorkomen. Het wel of niet gebruiken van moderne inputs is niet echt een dimensie, maar veel meer een binaire afweging en is daarom meegenomen als een ja/nee vraag. Voorstanders van het gebruik van moderne inputs worden ‘pragmatisch’ genoemd, terwijl tegenstanders ‘idealistisch’ worden genoemd.
Impactloze landbouw bestaat niet. Een ideaal systeem dus ook niet. Maar we kunnen wel op zoek gaan naar de beste oplossingen voor een specifieke situatie. Dus, geen blauwdruk, maar een gediversifieerd systeem met begrip voor ieders standpunt. Er zijn meerdere oplossingen waar we TROTS op mogen zijn en die het waard zijn om elkaar te laten ZIEN!
Disclaimer: Deze quiz is ontwikkeld door Bayer om mensen bewust te maken van hun standpunt in het landbouwdebat en vanuit verschillende invalshoeken tot een constructieve dialoog te komen.